Dziecko nie chce jeść w szkole? Jakie są powody i jak temu zaradzić. 6 sposobów od dietetyczki Agnieszki.

Jeżeli Twoje dziecko wraca do domu głodne, na dnie plecaka znajdujesz zeschnięte kanapki lub słyszysz od nauczycielek, że szkolny obiad jest przez pociechę „nieruszony”, koniecznie zapoznaj się z naszymi radami.

 

Autorka wpisu: 
Agnieszka Górska

Dyplomowany dietetyk kliniczny oraz technolog żywności i żywienia człowieka. Zawodowo żywieniem zajmuje się już ponad 10 lat. Prowadzi gabinet dietetyczny dla dzieci i dorosłych, ucząc zdrowego podejścia do jedzenia. Prywatnie: mama dwóch córek – 5 i 6 latki, które z radością korzystają z LUNCH MUNCHowych akcesoriów do bento.

 

I pamiętaj, że nie tylko Ty zastanawiasz się nad tym, dlaczego dziecko nie chce jeść w szkole. Nie obwiniaj się. Uwierz, że z tym problemem mierzy się wielu rodziców. Nie świadczy to o tym, że robisz coś nie tak. Niektóre powody niejedzenia są od Ciebie niezależne, jednak jeżeli zauważysz u swojego dziecka ten problem, zmierz się z nim śmiało. W końcu nawyki żywieniowe, które dzieciaki nabędą w dzieciństwie, mogą znacząco wpłynąć na jakość ich przyszłego życia. Pamiętaj, że im wcześniej wprowadzisz zdrowe nawyki żywieniowe, tym łatwiej i szybciej Twoje dziecko się do nich przyzwyczai.

 

 

Ratunku, moje dziecko nie chce jeść w szkole! Jakie mogą być przyczyny tego problemu?

 

Jeżeli chcesz rozwiązać problem z niejedzeniem Twojego dziecka, na początek zastanów się nad tego przyczyną.

 

Poniżej znajdziesz sześć powodów, które mogą znacznie wpłynąć na to, że Twoje dziecko nie chce jeść w szkole. Oto one:

 

Nieznane smaki

dzieci niechętnie próbują nowych smaków, wolą jeść to co znają (często są to właśnie posiłki przygotowane przez rodziców). Gdy w szkole dostają posiłek, który inaczej wygląda, smakuje lub jest podany w inny sposób niż w domu (nawet jeśli jedno i drugie to ta sama potrawa)-może być to wystarczający powód do domowy posiłku.

Słodkie napoje i słodycze

nadmierne spożywanie słodkich napojów i przekąsek może być przyczyną tego, że dzieci będą odmawiać spożywania pełnowartościowych posiłków, ponieważ będą zwyczajnie najedzone. Dodatkowo dieta bogata w słodkie przekąski sprawia, że dziecko jeszcze bardziej preferuje smak słodki, a każdy inny rodzaj pożywienia (w tym obiad w szkole lub kanapki) wydaje mu się mniej atrakcyjny.

Inne bodźce

w otoczeniu dzieci pojawia się zbyt wiele bodźców (najczęściej wymieniane są tu: elektronika, zabawki, książki, jednak w warunkach szkolnych mogą być to również: rówieśnicy, szkolny gwar, zbyt dużo obowiązków), które skutecznie rozpraszają ich uwagę podczas jedzenia.

Stres i presja związana z jedzeniem

wiedz o tym, że nie tylko dorośli się stresują. Zdarza się to również dzieciom. Niektórym z nich stres może znacznie utrudniać spożywanie jedzenia, zwłaszcza poza domem, gdzie środowisko nie zawsze sprzyja wyciszeniu się i skupieniu na jedzeniu. Może problemem są rówieśnicy, którzy komentują sposób jedzenia lub posiłek? Pamiętaj, że czas na posiłek w szkole jest bardzo ograniczony- może dziecko po prostu nie nadąża?

Zbyt duża ilość przekąsek/posiłków w ciągu dnia.

By dziecko chętnie jadło szkolny obiad lub II śniadanie, które mu zapakujesz musi mieć szansę „zgłodnieć”. W przypadku kiedy posiłki w jego diecie są zbyt częste (śniadanie, II śniadanie, przekąska, obiad) dziecko nie jest zwyczajnie zainteresowane kolejnym posiłkiem.

Zimne jedzenie

zdarza się, że rodzice przygotowują dziecku obiady i lunche do szkoły, jednak ich dzieci ich nie zjadają. Podobnie jest z Twoim dzieckiem? Z doświadczenia wiem, że nie wszystkie dzieci akceptują zimne czy nawet lekko chłodnawe ziemniaki i marchewkę, nawet jeżeli są przygotowane z największą miłością.

 

Podstawą ustalenia przyczyny stanu aktualnego jest szczera rozmowa z Twoją pociechą oraz analiza tego, w jakich warunkach, kiedy i co Twoje dziecko je najchętniej. Dziecko w wieku wczesnoszkolnym potrafi już bardzo dobrze opisywać swoje emocje, problemy które go trapią. Zapytaj: co musiałoby się zadziać (jakie okoliczności) by dziecko jadło chętnie w szkole? Spróbuj zrozumieć swoją pociechę, bez oceniania, narzucania swoich opinii, a dowiesz się naprawdę sporo [1,2,3,4,5].

 

 

Twoje dziecko nie chce jeść w szkole!? Sprawdź, jak temu zaradzić!

 

6 TOP sposobów na to, żeby zachęcić dziecko do zjedzenia posiłku w szkole.

 

Sposób 1:

Do szkoły wybieraj tylko sprawdzone rozwiązania.

Kontroluj to, co je Twoje dziecko. Każdy maluch jest fanem pewnych posiłków i nie potrafi się im oprzeć, a inne nie do końca są na liście jego życzeń. Do szkoły pakuj tylko to, do czego masz 100% pewność, że Twojemu dziecku smakuje. Nowe smaki, do których chcesz przyzwyczaić dziecko, wprowadzaj w domu czy na wycieczce (wszędzie tam, gdzie będzie mu się dobrze kojarzyć), nie w szkole.

 

Smakowita porada:
Testuj nowe produkty spożywcze i zachęcaj swoje dziecko do próbowania nowych smaków, ale… zrób to w domu, w warunkach gdzie Twoje dziecko czuje się bezpiecznie, przy okazji wspólnych posiłków, podczas których Twoja pociecha może obserwować Ciebie i innych domowników, również zajadających „nowości”. Może będzie tak, że już niedługo pora lunchu będzie dla niego tą ulubioną, a Ty przystaniesz się zamartwiać dlaczego dziecko nie chce jeść w szkole? Świetnym sposobem na eksperymentowanie ze składnikami są wszelkiego rodzaju wykrawacze do bento.

 

Sposób 2:

Serwuj ciepłe posiłki, tak jak w domu.

Czy to możliwe? No pewnie! Nawet jeśli przygotowujesz obiad do szkoły (bo dziecko nie ma lub nie korzysta ze szkolnych obiadów), szkrabowi możesz zapewnić ciepłe posiłki… jak w domu. Sprawdź koniecznie torby termiczne i dobierz do nich odpowiednie akcesoria. Dzięki temu rozwiązaniu szkolne posiłki Twojego dziecka nie będą już zimne, a przez to niesmaczne.

 

Smakowita porada:
Do zapewnienia temperatury posiłku przydadzą Ci się wkłady termiczne. Pamiętaj też o tym, że ciepłe posiłki możesz również pakować w termosy dla dzieci. Dobrej jakości termosy zapewnią utrzymanie temperatury na co najmniej sześć godzin.

Sposób 3: 

Dodaj do lunch boxów zabawną notatkę.

Nic tak nie poprawi humoru malucha, jak kolorowa i miła notka od rodzica, znaleziona przypadkiem w lunch boxie 🙂

Może dobierzesz śmieszną notatkę w kolorze serwowanego dania? A może dasz dziecku znać, że o nim pamiętasz, pisząc mu krótką notkę od siebie? Czasami taki niepozorny element może poprawić humor i dodać dziecku otuchy w trakcie dnia. Spróbuj, to naprawdę pomaga! 🙂

Sposób 4:

Kontroluj ilość przekąsek/posiłków w diecie dziecka.

Dzieci jedzą z reguły dużo mniej (objętościowo) niż osoby dorosłe. Z tego względu, jeśli w diecie Twojej pociechy posiłki są zbyt często (częściej niż co 3 godziny) – trudno będzie mu zmieścić „dodatkowy” posiłek w postaci obiadu lub zapakowanego śniadania. Podobnie, jeśli w szkole Twojego szkraba jest sklepik, z którego ono korzysta – zastanów się czy nie najada się produktami kupionymi właśnie w tym miejscu. Być może wystarczy ograniczyć ilość posiłków w codziennym jadłospisie, biorąc pod uwagę, że obiady w szkołach (zwłaszcza w młodszych klasach) są zwykle dość wcześnie (11:30-12:00). Po szkole – nie czekaj na dziecko z jego ulubioną przekąską, obiadem za którym przepada. W tej sytuacji dziecko będzie wiedziało, że za każdym razem może odmówić jedzenia w szkole, a potem dostanie coś „specjalnego” problem najpewniej nasili się.

 

Sposób 5:

Zdejmij z dziecka presję jedzenia.

Powodem odmowy posiłku może być stres, który dziecko odczuwa będąc w szkole. Możliwe, że za brakiem apetytu stoi presja, którą wywierasz na dziecku Ty, kadra pedagogiczna lub pozostałe otoczenie. Nie dopytuj dziecka każdego dnia czy zjadło cały obiad, nie sprawdzaj ostentacyjnie śniadaniówki do szkoły, nie obiecuj nagród za zjedzenie konkretnego posiłku. Jeśli masz potrzebę rozmowy o trudnościach w żywieniu Twojej pociechy – unikaj rozmów w obecności dziecka.

 

 

Smakowita porada:
W sklepie ze śniadaniówką znajdziesz ogromny wybór różnego typu i różnej wielkości pojemniczków, kanapników, czy lunch boxów. Dzięki nim, jedzenie dziecka będziesz mógł / mogła zapakować na wiele sposobów, wykorzystując do tego i mniej i bardziej pojemne akcesoria.

 

Sposób 6:

Daj wybór i rozmawiaj.

Okres wczesnoszkolny to również czas, kiedy zwiększa się autonomia Twojego dziecka. W przedszkolu zwykle podczas posiłków dzieciom towarzyszył nauczyciel, a same posiłki były dość „sztywno” zorganizowane (dokładna godzina posiłku, podanie jedzenia bezpośrednio do stołu, zwykle wszyscy jedzą to samo itp.). W przypadku szkoły, dzieci często same decydują na której przerwie zjedzą posiłek ze śniadaniówki, każde z dzieci ma w niej co innego, są również dzieci, które nie jedzą wcale. Podczas obiadu nikt nie stoi nad głową, pilnując by dziecko zjadło cały posiłek – ogrom swobody i duża odpowiedzialność. To też czas, kiedy coraz większy wpływ na nawyki Twojej pociechy mają rówieśnicy. W szkole zwykle jest też dostęp do sklepiku (lub automatu z przekąskami), w którym dziecko samo podejmuje decyzję dotyczące rodzaju kupowanej żywności. Jeśli chcesz, by podejmowało właściwe pod względem zdrowotnym wybory żywieniowe – poświęć czas na rozmowę z Nim – co można, a co warto.

 

Smakowita porada:

Sam/-a bądź przykładem, bo przecież dzieci uczą się dzięki naśladowaniu dorosłych. Jak chcesz przekonać dziecko, by zjadało drugie śniadanie w szkole jeśli Ono widzi, że sam/-a do pracy nie zabierasz żadnego posiłku? Podczas pakowania śniadaniówki pozwól dziecku decydować (z określonej puli produktów) co chciałoby na drugie śniadanie. Pulę oczywiście wybierasz Ty, ale o konkretnym produkcie może zdecydować Twoja pociecha. Pokażesz w ten sposób, że liczysz się z jej zdaniem [1,2,3,6].

 

 

Jak sprawdzić dziecięce menu w przedszkolu lub szkole? 

 

Jeśli Twoje dziecko korzysta z obiadów w stołówce szkolnej i chciałabyś wiedzieć co aktualnie jest serwowane – nic trudnego! Każda placówka, która realizuje żywienie zbiorowe dzieci, niezależnie od tego czy jest to stołówka szkolna czy firma cateringowa jest zobowiązana do udostępnienia jadłospisu zawierającego wszystkie posiłki, które są serwowane. Nawet jeśli jedynym posiłkiem serwowanym jest „obiad” – jak to zwykle bywa w przypadku szkoły podstawowej – jadłospis musi być dostępny dla rodzica. Zwykle można go znaleźć na stronie internetowej szkoły lub jest wywieszony w pobliżu stołówki. Nie musisz zatem zwracać się z żadnym oficjalnym pismem do placówki, jeśli potrzebujesz powyższych informacji 😉

 

 

Jakie informacje powinien zawierać plan szkolnych posiłków? 

 

Jadłospis szkolny, poza planem posiłków na poszczególne dni musi zawierać również informacje dotyczące składu serwowanych potraw. Dodatkowo powinien informować o obecności alergenów występujących w posiłkach. Jest to szczegółowo regulowane przez następujące rozporządzenia:

• Informacja dotycząca alergenów: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

• Informacja dotycząca składu potraw, które występują w jadłospisie: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Powyższe rozporządzenia nie są jedynymi, które regulują żywienie w szkole. Najważniejszym dokumentem, który określa zasady żywienia jest: 

„Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagać, jakie muszą spełniać środki spożywcze systemu stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.”

 

To ten dokument określa zasady, jakimi powinna kierować się organizacja, która odpowiada za żywienie szkolne. Najważniejszymi zapisami są:

konieczność dostosowywania jadłospisu do aktualnych norm żywienia,

określenie częstotliwości stosowania konkretnych grup spożywczych,

ograniczenie podawania dań „smażonych” do 2 razy w tygodniu.

W rozporządzeniu zawarte są również informacje dotyczące konieczności podawania dzieciom owoców, warzyw, a także ryb. Organem, który jest odpowiedzialny za kontrolę spełniania powyższych wytycznych w placówkach żywienia zbiorowego jest Państwowa Inspekcja Sanitarna [6, 7, 8, 9, 10].

 

Kto może pomóc? Gdzie szukać pomocy, gdy dziecko nie chce jeść w szkole? 

 

Jeśli zauważyłaś/-łeś, że posiłki Twojego dziecka wracają z nią/ nim do domu lub dostajesz sygnały od dziecka, że niechętnie zjada lub nie zjada proponowanych przez szkołę posiłków – zacznij działać.

 

Krok pierwszy:

Pierwszym krokiem powinno być znalezienie przyczyny. Przede wszystkim – porozmawiaj z pociechą. Więcej o tym pisałam wyżej w artykule.

 

Po drugie:

Kolejnym krokiem może być analiza jadłospisu szkolnego (gdy problem dotyczy posiłków serwowanych przez placówkę). Istotna może być również rozmowa z Wychowawcą dziecka oraz nauczycielem, który pełni dyżur na stołówce/w sali podczas posiłków (w przypadku jeśli są to dwie różne osoby). Od niego dowiesz się jak zorganizowane jest żywienie, jaka panuje atmosfera i jak zachowuje się Twój szkrab w tym miejscu. Powiedz co Cię niepokoi.

 

Krok trzeci:

Poproś o niezmuszanie dziecka do jedzenia, z doświadczenia wiem, że przynosi to odwrotny skutek. Kolejny raz podpowiadam – by tego typu rozmowy odbywały się bez obecności dziecka. Rozwiązaniem, które pozwoli Ci w inny sposób spojrzeć na całą sprawę może być rozmowa z psychologiem/pedagogiem szkolnym.

 

A dodatkowo:  

to co możesz zrobić sam/ sama: zastanów się jak jada Twoja pociecha w domu. Być może niezależnie od tego czy posiłek jest w szkole czy w domu – apetyt Twojego dziecka jest mniejszy i nie jest to powód do zmartwień, jeśli dziecko rozwija się prawidłowo. Może przyczyna leży po stronie zdrowotnej? Zaparcia, anemia – to niekiedy problemy, które znacząco odbijają się na apetycie. Być może Twój szkrab nie jest gotowy na korzystanie ze szkolnej toalety lub wstydzi się zgłosić potrzebę wyjścia do niej, dlatego unika jedzenia posiłków w szkole. Z doświadczenia wiem, że takie sytuacje również mają miejsce.

 

Pamiętaj, że jeśli Twoje dziecko nie chce jeść w szkole…

 

to szukanie przyczyny i rozwiązań może być czasochłonne. Mimo wszystko, nie zniechęcaj się. Jeśli poczujesz, że nie jesteś w stanie rozwikłać tej sytuacji sama nie bój się prosić o pomoc specjalistów: psychologa, dietetyka lub psychodietetyka dziecięcego. Pamiętaj, że jesteś najlepszym rodzicem, jakiego Twoje dziecko jest w stanie sobie wymarzyć, a wasze problemy dzisiaj to nie porażki tylko siła w przyszłości!

 

 

 

BIBLIOGRAFIA: 

[1] – Łodygowska E., Pieńkowska E.: Psychologia wieku rozwojowego. Norma-nietypowość-patologia. Wydawnictwo Volumina, Szczecin 2017, 121-140.

[2] – Jackowska M.: Niejadki nie tylko- wybiórczość pokarmowa, neofobia, marudne jedzenie. Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2023.

[3] – Scaglioni S., De Cosmi V., Ciappolino V., Parazzini F., Brambilla P., Agostoni C.: Factors Influencing Children’s Eating Behaviours. Nutrients 2018, 10(6), 706.

[4] – Ong CH., Phuah K.Y., Salazar E., How How Ch.: Managing the „picky eater” dilemma. Singapore Medical Journal 2014, 55(4): 184-190.

[5] – Birch L., Savage J.S., Ventura A.: Influences on the Development of Children’s Eating Behaviours: From Infancy to Adolescence.

[6] – Jarczewska- Schuetz J.: Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci i jak ich uniknąć…czyli wyzwanie dla współczesnego rodzica. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.

[7] – Jarczewska- Schuetz J.: Żywienie w szkole- co rodzic wiedzieć powinien. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.

[8] – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

[9] – Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

[10] – Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze systemu stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.

 

08/09/2021